Ostatnio często można spotkać się z pojęciem Six Sigma. Spotykamy je w statystyce, zarządzaniu jakością i produkcją, często łączone jest z filozofią Lean. Dlatego postaram się przedstawić to pojęcie jaśniej, aby nikogo nie przerażało.

Metoda ta została po raz pierwszy wprowadzona i rozwijana przez firmę Motorola w latach 80. XX wieku. W kolejnych latach zaczęło ją stosować coraz więcej światowych gigantów w branży IT, samochodowej, komunikacyjnej.

Dlaczego stosujemy Six Sigma?

Dzięki Six Sigma, opierając się na danych i faktach, można optymalizować każdy proces. Bez względu na to, czy mówimy tu o punktualnym przychodzeniu do pracy, budżecie domowym, bezpieczeństwie narodowym, czy drodze hamowania, można w prosty sposób zwiększyć zdolność i powtarzalność procesu oraz zmniejszyć straty, odrzuty i koszty.

W jaki sposób stosować Six Sigma?

Jednym z podstawowych elementów, które wyróżniają metodę Six Sigma spośród innych, jest opieranie się na danych i analizie faktów. Należy dysponować realnymi danymi liczbowymi, dowodami, a nie spekulacjami i stwierdzeniami bez pokrycia w rzeczywistości. Żeby to zrobić, trzeba te dane zebrać. Dlatego ważne jest, aby mieć świadomość, czego i gdzie szukamy. Analizowane dane muszą być szczegółowe i dotyczyć konkretnego obszaru w zależności od tego, gdzie powstał problem i jakie elementy procesu chcemy optymalizować.

Co to jest DMAIC?

D - Define - Definicja problemu
M - Measure - Pomiary
A - Analyze - Analiza
I - Improve - Poprawa
C - Control - Kontrola

D - Define - Definicja problemu
Pierwszym i podstawowym zadaniem jest wybranie z całego procesu konkretnej zmiennej, jeden wskaźnik, jedna charakterystykę, na której będziemy się skupiać.
W przypadku procesu produkcyjnego należy zastanowić się, na jakim etapie powstaje problem, straty materiału, czasu, braki.
Jakie procesy są krytyczne, który z nich ma największe znaczenie, biorąc pod uwagę np.: klienta, funkcjonalność, bezpieczeństwo lub koszty.
Problem musi być opisany precyzyjnie, najlepiej odpowiednim wskaźnikiem.

M - Measure - Pomiary
Jeśli mówimy o wskaźnikach, to musimy mówić też o ich wartościach. Analiza Six Sigma opiera się na danych, więc musimy najpierw wykonać pomiary wartości. Należy zobaczyć, jak obecnie wygląda proces, w jakiej jest kondycji. Na tym etapie nie wyciągamy samodzielnie wniosków, musimy jedynie wykonać pomiary.
Musimy zdefiniować, co będziemy mierzyć, za pomocą jakiego wskaźnika lub charakterystyki oraz określić, czy ma ona bezpośredni lub pośredni wpływ na zidentyfikowany problem. Określamy też wartość wzorcową wskaźnika oraz tolerancję. Pomoże to nam w wyznaczeniu granic procesu.
Należy zidentyfikować i określić wielkość próbki do pomiarów (30, 50 125 lub więcej sztuk) oraz czas, w jakim będziemy dokonywać pomiaru.
Przy wielkości próby oraz czasu należy uwzględnić takie zmienne procesu, jak: sezonowość, zmiany produkcyjne, wpływ pracownika, wpływ urządzeń pomiarowych.
W tym punkcie dokonuje się Measurement System Analysis (gauge study).

A - Analyze - Analiza
Następnie musimy przejść do analizy danych, które już posiadamy. Dobrze jest ustalić, z jakim procesem mamy do czynienia. Czy jest on stabilny, powtarzalny oraz jaki ma rozkład. Zgodnie z podstawowym prawem każdy proces naturalny w przyrodzie ma podobny rozkład i jest opisany krzywą przypominającą dzwon. Jest to rozkład normalny i opisany jest krzywą Gaussa. Gdy wiemy już, z jakim procesem mamy do czynienia, należy określić, jak wyniki mają się do założenia idealnego i pożądanego procesu. Jakie i gdzie występują odchylenia oraz braki. Idealnym procesem jest proces powtarzalny i idealnie wypośrodkowany, czyli taki, w którym każda pojedyncza wartość jest prawie równa wartości wzorcowej.
To tak jakby oddać kilkanaście (n) strzałów i za każdym razem trafiać w 10. Tak było, by idealnie i bardzo byśmy tego chcieli. Dlatego każda wartość z (n) strzałów jest równa 10. Mamy wtedy do czynienia z wysoce sigmowym procesem. Dzieląc krzywą Gaussa, która ma postać dzwonu, na 6 równych części, otrzymujemy pola. Licząc od zewnętrznych ku środkowi, tym lepiej i proces jest stabilny – six sigmowy.

Opisując na osi X wartość mierzonego wskaźnika, a na osi Y ilość możemy stwierdzić, że przy rozkładzie normalnym skraje pola są daleko od wartości pożądanej. Im bliżej środka, tym wyniki bliższe idealnemu. Dlatego im więcej trafień w dziesiątkę, tym krzywa jest wyższa i bardziej wycentrowana na wartość wskaźnika i mieści się w coraz wyżej sigmowym procesie.

Następnie należy zidentyfikować źródła odchyleń – co je powoduje i co ma na to wpływ.

I - Improve - Poprawa
Identyfikacja możliwości poprawy. Znając wielkość i rodzaj odchyleń naszego procesu od wzorcowej wartości, należy zidentyfikować możliwości poprawy. Można stosować techniki wspomagające, takie jak: burze mózgu, workshop, FMEA, Ishikawa, 5/7M. Należy sporządzić szczegółowy plan poprawy wraz z przypisanymi odpowiedzialnościami do konkretnych osób oraz datami realizacji.

C - Control - Kontrola
Wprowadzenie akcji nie kończy procesu Six Sigma. Będąc w zgodzie również z cyklem PDCA, należy jeszcze sprawdzić działania. Musimy być pewni, że osiągnęliśmy założony cel i proces nasz uległ poprawie nie tylko poprzez odczucia, ale musimy to udowodnić. Należy więc proces po zmianach monitorować i obserwować, czy nasze wartości są lepsze, prawidłowe wyniki bardziej powtarzalne, wartości bliżej wzorca, proces sprawniejszy. Należy sporządzić szczegółowy plan kontroli, dokonać aktualizacji dokumentacji procesowej, jeśli wymagane były szkolenia – uzupełnić zapisy. Karty kontroli będą z pewnością pomocne w monitorowaniu poprawy procesu. Dopiero uzyskawszy poprawę procesu w długim okresie, możemy sobie pogratulować sukcesu.

Zalety Six Sigma

Ogromną zaletą metody Six Sigma jest niezależność opinii i niezbite dowody na skuteczność poparte wnikliwą analizą liczbową. Sam proces DMAIC też jest uniwersalny i standardowy, dlatego może być zastosowany przy profilach okiennych, karmach dla psów, nawozach roślinnych, jak i w budżecie samorządów. Dane bronią się same.