Zgodnie z raportem opublikowanym przez ISO, w 2012 r. na Å›wiecie spadÅ‚a liczba certyfikatów potwierdzajÄ…cych utrzymywanie systemu zarzÄ…dzania jakoÅ›ciÄ… zgodnego z ISO 9001 (w porównaniu z rokiem 2011 jest ich o okoÅ‚o 7000 mniej). Winna jest temu przede wszystkim Europa, gdzie certyfikatów jest mniej o okoÅ‚o 37000 (dla porównania w obszarze „East Asia and Pacific” przybyÅ‚o okoÅ‚o 34000 certyfikatów). W samej tylko Polsce firm z certyfikatami jest teraz mniej o okoÅ‚o 2000. Tyle statystyki. Pytanie „dlaczego?”. Przyczyn można szukać w trzech obszarach:

1. Przesycenie. ISO 9001 po prostu siÄ™ znudziÅ‚o. Dyskusyjna obiektywność wielu auditów trzeciej strony w oczach „zwykÅ‚ych ludzi” spowodowaÅ‚a, że certyfikat już niewiele znaczy, a przecież w wielu przypadkach wdrożenie ISO 9001 byÅ‚o gÅ‚ównie aspektem marketingowym.

2. „Lenistwo”. Firmom po prostu nie chce siÄ™ utrzymywać systemu, a skoro klienci tego nie wymagajÄ…, a rynek nie docenia, to po co. Nie mówiÄ…c już o dodatkowych kosztach auditów zewnÄ™trznych, utrzymywania peÅ‚nomocnika i auditorów wewnÄ™trznych.

3. Unia Europejska i NFZ. SkoÅ„czyÅ‚y siÄ™ niektóre dofinansowania, przy których certyfikat dawaÅ‚ wiÄ™ksze szanse na pozyskanie dodatkowych, darmowych pieniÄ™dzy. Zatem organizacje, które tylko po do „wdrożyÅ‚y” system, przestaÅ‚y go utrzymywać i odnawiać certyfikaty.

Niestety w wielu przypadkach doprowadzanie do certyfikacji byÅ‚o i jest powodowane pozajakoÅ›ciowymi przyczynami . Dla przykÅ‚adu niedawno, gdy system zaczęły „wdrażać” przychodnie, jako wÅ‚aÅ›ciciel firmy doradczej pomyÅ›laÅ‚em, że to dobra okazja do poprowadzenia kolejnych ciekawych projektów. DostaÅ‚em nawet w tym zakresie kilka zapytaÅ„ ofertowych, na które przygotowaÅ‚em atrakcyjne moim zdaniem plany wdrożenia, szkolenia i oceny skutecznoÅ›ci systemu. Po czym dostawaÅ‚em informacjÄ™ zwrotnÄ…, że taki plan nie może być zrealizowany i zostaÅ‚a wybrana oferta firmy X, która zrobi to w ciÄ…gu 4 (sÅ‚ownie: czterech) dni. Nie trzeba nikomu tÅ‚umaczyć, że szczególnie w przypadku organizacji, które nie majÄ… tradycji jakoÅ›ciowych, 4 dni to dużo za maÅ‚o, żeby zaszczepić skuteczne zarzÄ…dzanie jakoÅ›ciÄ…. Ale cóż… życie.

I jeszcze jeden fakt, na który warto zwrócić uwagÄ™. Wprawdzie w Polsce spada ilość certyfikatów na ISO 9001 (co może smucić), ale za to pomaÅ‚u wzrasta liczba certyfikatów na ISO/TS 16949. Można wiÄ™c mieć nadziejÄ™, że przynajmniej część tego spadku w ISO 9001 jest spowodowana rozwojem firm w kierunku zdecydowanie bardziej wymagajÄ…cego ISO/TS 16949.